Schade door dieren
Je kat maakt krassen op de auto van de buurman, je hond bijt onverwacht het neefje dat op bezoek is, je paard trapt de dierenarts die hem komt onderzoeken. Allemaal zaken die kunnen gebeuren wanneer je een huisdier hebt. Wie is er in deze gevallen aansprakelijk en wie moet de schade betalen?
In een dossier van ons kantoor draaide de discussie om wie aansprakelijk was voor schade toegebracht door een paard. Een hoefsmid kwam op een manege om de hoeven te bekappen van een jong paard. Het dier was onrustig, daarom waren diverse voorzorgsmaatregelen genomen, zoals het toedienen van verdovingen en het plaatsen van het dier tussen touwen. De bezitter van het paard was daarbij aanwezig om het paard onder controle te houden. Op het moment dat de hoefsmid voorovergebogen stond om met zijn werk te beginnen, bundelde het paard al zijn krachten en probeerde weg te komen. De hoefsmid werd geraakt aan zijn hoofd en kwam onder het paard terecht. Hierdoor liep hij ernstig rugletsel op.
Aansprakelijkheid voor dieren wordt in het burgerlijk wetboek geregeld in artikel 6:179 BW. Hierin staat dat de bezitter van een dier aansprakelijk is voor de door het dier aangerichte schade. Daarbij is van belang dat de schade moet zijn aangericht door de eigen activiteit en energie van het dier. Als het dier echter wordt gebruikt in de uitoefening van het bedrijf van een ander, dan rust deze risicoaansprakelijkheid ingevolge artikel 6:181 BW op degene die dat bedrijf uitoefent (de bedrijfsmatig gebruiker). Beide partijen kunnen niet tegelijkertijd aansprakelijk zijn, de bezitter van het dier of de bedrijfsmatig gebruiker is aansprakelijk.
In eerste instantie probeerde de verzekeraar van de bezitter van het paard onder aansprakelijkheid uit te komen. Gesteld werd dat de hoefsmid een professionele partij was, die rekening diende te houden met een onstuimig paard. De hoefsmid of dierenarts kan, gelet op de door de Hoge Raad in het Loretta-arrest geformuleerde criteria, in sommige gevallen worden gezien als de bedrijfsmatig gebruiker van dat paard. Als dat het geval is dan is de hoefsmid of dierenarts de kwalitatief aansprakelijke partij en kan de bezitter niet worden aangesproken. In dit geval was daar geen sprake van omdat de feitelijke zeggenschap over het dier nog altijd bij de bezitter lag die het paard controleerde en de hoefsmid er enkel was om het paard te voorzien van nieuwe hoefijzers en niet de bedrijfsmatig gebruiker van het paard was.